سابقه و هدف: تأثیر دین را به هیچ عنوان نمی‌توان بر عملکرد و رفتار و واکنش‌های افراد در شرایط مختلف بی تأثیر دانست. هر فردی دارای مکانیسم‌های دفاعی است و این گونه رفتارها به عنوان محافظی در مقابل اضطراب‌های شدید به کار برده می‌شوند. این تحقیق با هدف بررسی ارتباط معنویت‌گرایی و نگرش مذهبی با مکانیسم‌های دفاعی انجام گردید.
روش بررسی: در این تحقیق توصیفی- تحلیلی، ۱۴۰ دانشجوی دانشگاه علوم پزشکی ایلام به صورت تصادفی انتخاب شدند. ابزار مورد استفاده در این تحقیق، مقیاس جهت‌گیری مذهبی آلپورت و پرسشنامه سبک‌های دفاعی (اندروز، ۱۹۹۳) بود. تحلیل داده‌ها نیز با نرم افزار SPSS۱۸ و با استفاده از ضریب همبستگی پیرسون و محاسبه میانگین و انحراف معیار انجام گرفت.
یافته‌ها: در میان مکانیسم‌های دفاعی، مقیاس واپس‌رانی با نمره ۴۵/۲۲ دارای بالاترین میانگین و خیال‌بافی با ۳۷/۱۲ دارای پایین‌ترین میانگین بود. نگرش مذهبی درونی (۳۲/۲۰=m) بالاتر از نگرش مذهبی بیرونی (۷۷/۱۷= m ) قرار داشت. همچنین میان برخی مکانیسم‌های دفاعی و نگرش مذهبی ارتباط معکوس معنی‌داری وجود داشت.
نتیجه‌گیری: مکانیسم‌های دفاعی، فرایندهای ناهشیار درون‌روانی هستند که وظیفه محافظت از خود را در مقابل موقعیت‌های تهدیدآمیز یا استرس‌زا بر عهده دارند. نتایج، بیانگر رابطه معکوس بین نگرش مذهبی و برخی مکانیسم‌های دفاعی بوده است.