سابقه و هدف: در بعضی از کشورهای دنیا با وجود عدم جداسازی ویروس پولیوی وحشی از نمونه‌های کلینیکی، گردش خفته ویروس در نمونه‌های فاضلاب گزارش شده است. به همین دلیل سازمان بهداشت جهانی جهت تایید نهایی ریشه‌کنی ویروس فلج اطفال، پایش محیطی نمونه‌های فاضلاب و آبهای سطحی را پیشنهاد نموده است. در این پژوهش جهت اطمینان از ریشه‌کنی ویروس پولیوی وحشی، پایش محیطی استان سیستان و بلوچستان انجام شده است.
روش بررسی: از فروردین تا اسفند ماه سال۱۳۸۳، ۸۶ نمونه از دو مرکز تصفیه فاضلاب، ۵ بیمارستان و آبهای سطحی چندین روستا با روش Grab sample جمع‌آوری و به صورت مستقیم و دو روش تغلیظPellet و Two-phase وجود ویروس پولیو مورد بررسی قرار گرفت. سپس ویروسهای پولیوی جدا شده با روش میکرونوترالیزاسیون تعیین تیپ و با روشهای الایزا و پروب هیبریدیزاسیون افتراق داخل تیپی انجام شد.
یافته‌ها:از مجموع کل نمونه‌ها، در ۱۸ مورد (۹/۲۰%) ویروس پولیو جداسازی شد که خوشبختانه هیچ کدام ویروس وحشی نبودند. از این تعداد ۲ مورد (۳/۲%)، ۸ (%۹/۳) و ۱۳ مورد (۱/۱۵%) به ترتیب با روش مستقیم، Pellet و Two-phase جداسازی شدند. بیشترین فراوانی ویروسهای جدا شده مربوط به پولیوی تیپ دو (با فراوانی ۲/۷۲%) و پولیوی تیپ سه (با فراوانی ۸/۲۷%) بود.
نتیجه‌گیری: نتایج نشان دهنده سطح مناسب پوشش ایمن‌سازی در ایران به ویژه در منطقه پرخطر مورد بررسی و همـچنین موید پایـش مناسـب مــوارد کـلینیکی AFP در کشـور بود.