سابقه و هدف: در بعضی از کشورهای دنیا با وجود عدم جداسازی ویروس پولیوی وحشی از نمونه‌های کلینیکی، گردش خفته ویروس در نمونه‌های فاضلاب گزارش شده است. به همین دلیل سازمان بهداشت جهانی جهت تایید نهایی ریشه‌کنی ویروس فلج اطفال، پایش محیطی نمونه‌های فاضلاب و آبهای سطحی را پیشنهاد نموده است. در این پژوهش جهت اطمینان از ریشه‌کنی ویروس پولیوی وحشی، پایش محیطی استان سیستان و بلوچستان انجام شده است. روش بررسی: از فروردین تا اسفند ماه سال1383، 86 نمونه از دو مرکز تصفیه فاضلاب، 5 بیمارستان و آبهای سطحی چندین روستا با روش Grab sample جمع‌آوری و به صورت مستقیم و دو روش تغلیظPellet و Two-phase وجود ویروس پولیو مورد بررسی قرار گرفت. سپس ویروسهای پولیوی جدا شده با روش میکرونوترالیزاسیون تعیین تیپ و با روشهای الایزا و پروب هیبریدیزاسیون افتراق داخل تیپی انجام شد. یافته‌ها:از مجموع کل نمونه‌ها، در 18 مورد (9/20%) ویروس پولیو جداسازی شد که خوشبختانه هیچ کدام ویروس وحشی نبودند. از این تعداد 2 مورد (3/2%)، 8 (%9/3) و 13 مورد (1/15%) به ترتیب با روش مستقیم، Pellet و Two-phase جداسازی شدند. بیشترین فراوانی ویروسهای جدا شده مربوط به پولیوی تیپ دو (با فراوانی 2/72%) و پولیوی تیپ سه (با فراوانی 8/27%) بود. نتیجه‌گیری: نتایج نشان دهنده سطح مناسب پوشش ایمن‌سازی در ایران به ویژه در منطقه پرخطر مورد بررسی و همـچنین موید پایـش مناسـب مــوارد کـلینیکی AFP در کشـور بود.
Kargar M, Khodaei SH, Razavi SS, Sarijeloo M, Tabatabaee H, Shahmahmoudi Sh, et al . Poliovirus environmental surveillance in Sistan-Balouchestan Province, isolation and identification of viruses by cell culture and microneutralization, and intratypic differentiation by ELISA and probe hybridization . MEDICAL SCIENCES 2005; 15 (2) :51-57 URL: http://tmuj.iautmu.ac.ir/article-1-265-fa.html
کارگر محمد ، خدایی سیدحامد ، رضوی سعیده السادات ، زارعیان بابک ، طباطبایی حمیده ، ساریجلو محبوبه ، و همکاران.. پایش محیطی ویروس پولیو در استان سیستان و بلوچستان و شناسایی ویروس های جدا شده در کشت سلولی با روش میکرونوترالیزاسیون و افتراق بین تیپی توسط روش های الایزا و پروب هیبریدیزاسیون. فصلنامه علوم پزشکی دانشگاه آزاد اسلامی تهران. 1384; 15 (2) :51-57
